Bacteriën die resistent worden tegen antibiotica, zijn vandaag een van de grootste uitdagingen in de geneeskunde. Daarom groeit de interesse voor alternatieve manieren om infecties te bestrijden. Bacteriofaagtherapie, waarbij virussen uiterst precies bacteriën vernietigen, is een beloftevolle oplossing en kreeg in 2019 een Belgisch wettelijk kader. De voorbije jaren werd ze in UZ Leuven al succesvol toegepast bij patiënten met ernstige botinfecties.
Gestructureerd zorgtraject
Ondertussen werd de vraag naar een centraal gestuurde aanpak groter. Daarom richtten het ziekenhuis en de KU Leuven begin 2021 de coördinatiegroep voor bacteriofaagtherapie Leuven (CBL) op, die moet zorgen voor een gestructureerd zorgtraject. De CBL bestaat uit infectiologen, intensivisten, ziekenhuisapothekers, microbiologen, pneumologen, chirurgen en onderzoekers.
Prof. dr. Willem-Jan Metsemakers: “UZ Leuven streeft ernaar om in de toekomst meer aandoeningen in aanmerking te laten komen voor bacteriofaagtherapie.”
Prof. dr. Willem-Jan Metsemakers, chirurgtraumatoloog in UZ Leuven: “Bacteriofaagtherapie raakt alsmaar meer bekend in Europa. Wij krijgen behoorlijk wat aanvragen van ziekenhuizen uit binnen- en buitenland om patiënten hier te laten behandelen. Logisch, want dit is echt een schoolvoorbeeld van hoogspecialistische zorg en hoort in een universitair ziekenhuis thuis. Maar in bijna geen enkel Europees ziekenhuis bestaat een gestructureerd zorgtraject.”
Pionier
“UZ Leuven neemt zijn pioniersrol op met een van de eerste coördinatiegroepen voor bacteriofaagtherapie wereldwijd. De coördinatiegroep is belangrijk om het overzicht te bewaren en om de veiligheid te kunnen garanderen. Daarnaast zullen we op termijn meer patiënten kunnen helpen. Zo werd recent de indicatiestelling uitgebreid met een aantal strikt gedefinieerde infectieuze aandoeningen.”
Voorlopig is bacteriofaagtherapie alleen mogelijk als de patiënt voldoet aan strikte voorwaarden. De CBL evalueert de indicatiestelling, maar gaat ook na of er geen alternatieve standaardbehandelingen meer mogelijk zijn. Voor iedere patiënt die in aanmerking komt, stelt de CBL een behandelplan op. Daarnaast start de coördinatiegroep met een patiëntenregister, om alle data over de infectie en de behandeling op een gestandaardiseerde manier te verzamelen voor onderzoek.
UZ Leuven streeft ernaar om in de toekomst nog meer aandoeningen in aanmerking te laten komen voor bacteriofaagtherapie en werkt daarvoor nauw samen met dr. Jean-Paul Pirnay van het Militair Hospitaal Koningin Astrid en prof. Rob Lavigne van het laboratorium voor gentechnologie van de KU Leuven, koplopers in het Europese bacteriofaagonderzoek.
Huisartsen en specialisten kunnen terecht bij het centrale aanspreekpunt van de CBL: bacteriofaagtherapie@uzleuven.be.
